Hazır Denizi, dünya üzerindeki önemli bir iç deniz olup çeşitli ülkelerle kıyı paylaşmaktadır. Hazar Denizi’nin kıyısında bulunan ülkeler, coğrafi konumları ve stratejik önemleri nedeniyle bölgedeki jeopolitik dinamiklere etki etmektedir. Bu ülkeler arasında Azerbaycan, Rusya, İran, Türkmenistan ve Kazakistan yer almaktadır.
Azerbaycan, Hazar Denizi kıyısında bulunan önemli ülkelerden biridir. Ülkenin Hazar Denizi’ne kıyısı, Abşeron Yarımadası üzerinde yer alan başkent Bakü’nün yanı sıra Sumgayıt gibi önemli liman kentleriyle dikkat çekmektedir. Azerbaycan’ın Hazar Denizi kıyısındaki bu limanlar, ülkenin enerji sektöründeki faaliyetleri için stratejik bir öneme sahiptir. Ayrıca, Hazar Denizi’nin enerji zenginlikleri, Azerbaycan’ı bölgesel enerji projelerinde aktif bir rol oynamaya teşvik etmektedir.
Rusya, Hazar Denizi’ne kıyısı olan diğer bir ülkedir. Rusya’nın Hazar Denizi’ndeki kıyısı, ülkenin güneybatı bölgesinde yer alan Dagestan Cumhuriyeti’nde bulunmaktadır. Bu bölge, Rusya’nın Hazar Denizi’ne açılan önemli limanlarına ev sahipliği yapmaktadır. Rusya, Hazar Denizi üzerindeki stratejik konumu nedeniyle bölgedeki enerji ve güvenlik meselelerine etki etme potansiyeline sahiptir.
İran, Hazar Denizi’nin güney kıyısında yer alan bir diğer önemli ülkedir. İran’ın Hazar Denizi kıyısı, ülkenin kuzeydoğusundaki Gilan, Mazandaran ve Golestan eyaletlerini içermektedir. İran, Hazar Denizi’ne kıyısı sayesinde enerji kaynaklarına erişim sağlama ve deniz ticaret yollarını kontrol etme imkanına sahiptir. Ayrıca, İran’ın Hazar Denizi’ndeki limanları, ülkenin dış ticaretini artırmak için stratejik bir rol oynamaktadır.
Türkmenistan, Hazar Denizi’nin kuzeydoğusunda bulunan bir Orta Asya ülkesidir. Türkmenistan’ın Hazar Denizi’ne kıyısı, ülkenin Hazar Limanı gibi önemli limanlarına ev sahipliği yapmaktadır. Türkmenistan, Hazar Denizi’ndeki enerji kaynaklarına erişim ve deniz ticaret yollarını kullanma konusunda stratejik bir avantaja sahiptir.
Kazakistan, Hazar Denizi’nin kuzey kıyısında yer alan diğer bir Orta Asya ülkesidir. Kazakistan’ın Hazar Denizi kıyısı, ülkenin Atyrau bölgesini içermektedir. Atyrau, Kazakistan’ın Hazar Denizi’ne açılan önemli bir enerji üssüdür ve bölgedeki enerji projelerinde aktif bir rol oynamaktadır. Kazakistan’ın Hazar Denizi’ne kıyısı, ülkenin enerji sektöründeki faaliyetlerini desteklemekte ve bölgesel işbirliği için bir platform sağlamaktadır.
Hazar Denizi’nin kıyısındaki bu beş ülke arasındaki ilişkiler, bölgesel işbirliği, enerji projeleri, deniz ticareti ve güvenlik gibi çeşitli konularda şekillenmektedir. Bu ülkeler arasındaki jeopolitik dinamikler, Hazar Denizi’nin stratejik önemini vurgulamakta ve bölgedeki uluslararası ilişkilerin karmaşıklığını ortaya koymaktadır. Hazar Denizi, bu ülkeler arasında çeşitli anlaşmazlıkların da yaşandığı bir bölge olup, bu anlaşmazlıkların çözümü için diplomatik çabalar devam etmektedir.