Vietnam Savaşı, tarihsel olarak 20. yüzyılın önemli çatışmalarından biri olarak öne çıkan ve geniş kapsamlı etkileri olan bir askeri çatışmadır. Bu savaş, Güneydoğu Asya’da Vietnam’ın birleşmesiyle ilgili siyasi, ideolojik ve askeri mücadeleleri içermektedir. Vietnam Savaşı’nın temel aktörleri Kuzey Vietnam (Vietnam Halk Cumhuriyeti) ve Güney Vietnam (Vietnam Cumhuriyeti) olarak iki bölge arasında yaşanan çatışmaları içermektedir. Ancak, bu savaş aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği ve Çin Halk Cumhuriyeti gibi büyük güçlerin de dahil olduğu uluslararası bir boyut taşımaktadır.
Vietnam Savaşı’nın kökenleri 20. yüzyılın başlarına, Fransız sömürge dönemine kadar gitmektedir. Fransızların Vietnam üzerindeki hakimiyeti, anti-emperyalist ve bağımsızlık hareketlerini tetikledi. II. Dünya Savaşı’ndan sonra, Fransızların zayıflamasıyla birlikte Vietnam’da kendi bağımsızlık mücadelesini sürdüren Ho Chi Minh liderliğindeki Viet Minh hareketi ortaya çıktı. Ancak, Fransızlarla olan mücadele sadece birkaç yıl sürdü ve 1954 yılında Điện Biên Phủ Muharebesi’nde Fransızlar ağır bir yenilgiye uğradı. Bu zafer, Cenevre Konferansı’nda yapılan görüşmeler sonucunda Vietnam’ın kuzeyinde komünist yönetim, güneyde ise anti-komünist bir yönetim kurma kararıyla sonuçlandı.
Cenevre Anlaşması’na rağmen, Vietnam’ın bölünmüş hali ve iki ayrı devletin varlığı, ideolojik ve politik gerilimleri beraberinde getirdi. Kuzey Vietnam’ın lideri Ho Chi Minh, birleşik bir Vietnam’ı hedeflerken, Güney Vietnam lideri Ngo Dinh Diem, bağımsızlığı savunarak kendi politik ve ekonomik sistemini kurmaya çalıştı. Bu dönemde, Amerika Birleşik Devletleri Güney Vietnam’a askeri, mali ve lojistik destek sağlamaya başladı. Soğuk Savaş’ın etkisi altında olan Amerika, komünizmin yayılmasını durdurmaya yönelik bir politika izledi ve Vietnam’ı, öne çıkan bir mücadele alanı olarak gördü.
1960’ların başında, Güney Vietnam’daki komünist karşıtlığı artırma amacıyla ABD, askeri danışmanlar ve finansal yardımlar gönderdi. Ancak, 1964’te Körfez Olayı adı verilen bir olay, ABD’nin daha etkin bir şekilde müdahale etmesine yol açtı. Kuzey Vietnam’ın ABD’ye ait bir gemiyle çatışmaya girdiği iddiası, ABD Kongresi’ne geniş çaplı askeri müdahale yetkisi verdi. Bu, Amerikan askeri varlığının hızla artmasına ve Vietnam Savaşı’nın bir bölgesel çatışmadan çok, küresel bir çatışmaya dönüşmesine neden oldu.
1965-1973 yılları arasında devam eden Amerikan müdahalesi, toplumda derin bir ayrışmaya ve protestolara yol açtı. Amerikan halkı arasında savaşa karşı çıkan bir anti-savaş hareketi oluştu. Bu dönemde, ABD’nin Vietnam’a yönelik hava saldırıları, kimyasal silahların kullanımı (Agent Orange gibi), sivillerin zarar görmesi ve My Lai Katliamı gibi olaylar, savaşın etik ve insani boyutlarını sorgulatan konular haline geldi.
1973’te Paris Anlaşması ile ABD’nin Vietnam’dan çekilmesi ve savaşın sona ermesi sağlandı. Ancak, 1975 yılında Kuzey Vietnam’ın Güney Vietnam’ı işgaliyle savaşın sona ermesi, Vietnam’ın birleşmesine ve komünist bir yönetimin kurulmasına yol açtı. Vietnam Savaşı’nın sonucunda, 3 ila 4 milyon arasında sivil ve askeri ölüm, büyük insan hakları ihlalleri, ekonomik yıkım ve çevresel hasar meydana geldi. Savaşın etkileri, sadece Vietnam üzerinde değil, bölgesel ve küresel düzeyde de uzun süre devam etti.